1/5/2000

Vandaag een interview met Heru Indra Putra. Hij is veertig jaar oud, werkt voor een beveiligingbedrijf in het WTC, de Penta-groep. Tijd: 16:00.Plaats: WTC Jakarta, lantai 9, in een afgesloten vergaderkamertje.

Ik had al eens eerder met hem gesproken, vóór het Q-Net. Hij vertelde toen waar hij mee bezig was, en stak een monoloog af over de ontwikkeling van Indonesië. Hij heeft samen met twee vrienden die ook op de UT (Universitas Terbuka, een Open Universiteit van regeringswege) zaten een organisatie opgezet, met homepage www.kbi-ut.com, waarmee hij Internet educatie wil geven aan Indonesiërs die niet zo rijk zijn.Inschrijfgeld is Rp. 9000, maandelijkse bijdrage Rp. 1000. Af en toe geeft Heru dan les in hoe je Internet kunt gebruiken.

Wat is de geschiedenis van de organisatie en de website www.kbi-ut.com?

Rond 1994 bedachten we dat "dengan Internet kita bisa bicara lebih terbuka, dan lebih luas sasarannya [mikpunt]. Apa yang punya kita ide itu bisa tampil tanpa batas-2 yang memotong atau mencensor kebijakan-2." Er waren nogal wat technische moeilijkheden in die tijd. Hij riep de hulp in van Onno Purbo, een van de pioniers van het Internet in Indonesië. Ze probeerden via de radio, en via telefoon. Maar de kosten waren erg hoog.

Het is een privé-initiatief. Ze zagen dat "... bangsanya akan hancur. Pada saat Pak Harto tidak diberitahui informasi-2 yang benar. Informasi benar harus diberitahui untuk pemikiran seperti idola keluar. Er was nogal wat mis met de economie. Als het zo bleef doorgaan, zou de economie van Indonesië kapot gaan. Het idee was om de studenten van UT informatie te verstrekken om hen bewust te maken van de situatie.

De populatie van de UT is nogal heterogeen: oud, jong, allerlei slag.

Hoe kwamen jullie aan leden voor jullie organisatie?

Bij de kennismakingsperiode van de kampus door nieuwe studenten richte Heru een "preasidium" op om hen kennis te laten nemen van het feit dat er een Kelompok Belajar Internet bestond. In het begin waren er 45 nieuwe studenetn die zich inschreven. Kursussen werden er op zaterdag of zondag gegeven, want de meesten werken door de week.

Hoe wordt Internet onderwezen?

Via een e-mailadres dat iedere nieuwe student krijgt na inschrijving, wordt er opgeroepen voor een training ("panggilan untuk training"). Er is nu een plan om in iedere stad waar ook een UT is gevestigd een vestiging van het KBI te starten. In Q-Net bijvoorbeeld zijn trainingen op zaterdagen waar direct in de praktijk gedemonstreerd wordt hoe Internet werkt. Er zijn 3, 4, 5 leerlingen per keer. Er is nu ook een plan om zelf een WarNet op te richten om de kosten te drukken.

Hoeveel leerlingen zijn er?

Er zijn nu ongeveer honderd leerlingen, maar Heru hoopt dat dit nog zal stijgen.

Waarom bent u zo geïnteresseerd in Internet?

Internet kan informatie geven zonder censuur. Internet levert een grote hoeveelheid en verscheidenheid aan informatie, waaruit iedereen kan kiezen wat hem/haar interesseert. "Sehingga tidak ada batasan sehingga manusia diajaran dewasa informasi. Ngak usah kita mengajaran dewasa, tapi biarkan dia sendiri menerima informasi itu dan dia sendiri mau milih itu, mana yang untuk dia, yang mana tidak baik untuk dia: silahkan dipilih!"

Hoe bent u zelf begonnen?

Ik leerde zelf computer en ik kon me voorstellen dat er communicatie tussen mensen zou kunnen zijn, over de gehele wereld. "Internet adalah jaringan daripada internasional, saya bilang. Berpikiran saya gitu. Nah, ini benar! Saya bilang. Pada saat itu saya cepat-2 mencari informasi sebanyak-2. [..] Ini bagus, saya bilang. Dunia ini sudah tidak mempunya batas. Jadi ngak ada alasan untuk tidak berhubungan antar manusia satu dengan yang lain. Sehingga sangat menarik sekali itu, sehingga saya bisa tahu apa yang terjadi di Amerika pada saat sekarang. Hanya dalam 2 minit, 3 minit. [].Sehingga bisa melihat ke depan, untuk apa kita ke depan itu. Mahasiswa mau jadi apa, jadi apa. Dan di dunia itu: mana yang udah maju, mana yang sudah terbelakang. Mana yang informasi benar, mana yang informasi salah, kita bisa terima itu.

Hoe denkt u over het image (citra) van informatie op het Internet, want veel is "gossip-gossip aja"?

"Ada begitu gossip sehingga mereka ingin ikut, sebenarnya mereka ingin turut dalam social Internet itu, cuman dia tidak mengerti bagaimana main Internet yang baik. Sehingga dia bilang sementara mungkin pemikiran dia, biasa dikenal orang saya rasa lempar dulu". Heru gaat meestal af op de credibility van het e-mail adres: als het een hele naam is, dan is het geloofwaardiger dan een niet-naam. ???Vaag verhaal??

Denkt u dat er een gevaar bestaat in die vrijheid van informatie op internet?

"Di masyarakat real saja, maksudnya tanpa Internet, ada kelompok yang ingin menguasai masyarakat. Ada kelompok ingin bertahan [standhouden], ada kelompok yang ingin damai. Di Internet pun juga terjadi seperti itu...["Ya Perang informasi"].., ya perang informasi, gitu ya. Bagai kita ngak takut. Tidak ada khawatiran hal itu. Bagai pribadi saya gitu, ya. Terus juga saya akan tekankan kepada anggota-2 ngak usah takut dengan informasi seperti itu. Hal itu biasa. Memang dunia informasi seperti itu. Adu argumentasi [=debatteren], adu logika [logica-strijd], mana yang benar itu bisa dipakai, yang tidak benar kita tinggalkan. Walaupun itu sudah benar belum tentu di praktek di lapangan...Karna banyak ada kendala-2 di situ, makanya saya bilang kita ngak khawatir gitu.Cuman yang kita khawatirkan kalau hacker menyarang [?] website. Itu tidak menambilkan informasi, jadi hanya blank, nah itu yang kita khawatirkan. ..kalau website itu blank, atau informasinya blank. ...

Bent u dan ook niet bang dat Internet de lokale Indonesische cultuur kan beschadigen, want er zijn misschien veel zaken op Internet die niet in overeenstemming zijn [sesuai dengan] de cultuur hier?

"Hal itu bisa terjadi, ya". Zijn KBI leert mensen vanaf het begin wat er allemaal is op Internet. Voor de training leren ze aan de nieuwelingen dat niet van alle informatie kan worden vastgesteld of het echt waar is. "Sudah kasih warning, perhatian itu bahwa informasi itu hanya untuk latihan mengenal membaca...[]. Jadi informasi ini belum tertentu benar, tapi harus dihadapi. Jadi bukan ditinggalkan, tetapi dihadapi terus disaring [=zeven, selecteren]. Yang benar diambil, yang tidak benar... Semua informasi pokoknya check ulang [herhaling]. Kalau tidak bisa dicheck ulang...dipending saja. Jangan dibuang, dipending saja. Sehingga informasi itu tidak sia-sia [=onzin], dan tidak terlalu menggangu... Jadi cari informasi sampai bisa dikonfirmasi bahwa informasi ini benar atau salah".

Kunt u een voorbeeld geven van informasi waarvan u twijfelde, is dit waar?

Daar zijn ze nog niet aangekomen. "Rata-rata mereka belum rajin [ijverig] ke sana. []..Mereka baru hanya ingin mengenal saja, ingin membuktikan kata-2 teman-2nya yang sudah bermain Internet bahwa Internet itu begini. Dia baru membuktikan saja. Jadi belum informasinya itu sebagai konsumpsinya, belum. Jadi kita belum khawatir. Cuman kita dia kasih warning sejadian pertama. Ada di Internet itu, namanya... kalau di Indonesia itu ilegal, misalnya gambar-2 porno. Nah itu illegal. Kita kasih tahu. Gambar-2 itu ada...

Tapi yang bebas diacceskan....

Ya, bebas...[]..illegal, tapi pemerintah tidak bisa apa-2 di sini, karna hukum yang buat dari Amerika. []... Tapi hal ini... ‘masik banyak lagi di Internet yang lain yang bisa kamu dapat selain ini. Ini hanya bagian kecil daripada kehidupan. Kamu bisa cari yang lain: bisa di sini dapat pendidikan, pepustakaan, bisa dapat buat busines, bisa buat tempat kenal teman yang di mancanegara, teman-2 yang orang ada di luar negeri...’[ik herhaal dit]..Saya bilang mereka kalau iseng-2 sayang sekali waktunya. Lebih baik mengenai Internet lebih jauh. Nanti kalau kalian udah pakar, sudah ahli, baru silahkan [] iseng-2. Kalau belum ini sayang sekali, Internet sangat luas, dnianya. Bukan Internet Jakarta yang kamu kenal, atau bukan Bandung, atau Surabaya. Tapi kau mengenal dunia di situ ada. Di situ bisa lihat lukisan, musik, sejarah, negara, demokrasi, diskussi. Diskussinya pas aja yang terjadi. Diskussi masak, diskussi agama, diskussi pendidikan. Kamu bisa melihat orangpakar, orang pintar sisitu. Sehingga kamu tidak buta tentang cuma orang pintar adda di Jakarta, nggak. Orang pintar banyak di dunia ini, seluruh dunia ini. [Jadi Internet sebagai sumber informasi supaya pandangan diluasin?]. Ya, pandangan diluasin. Hingga punya wawasan yang bagus, hingga bisa menembangkan bangsa ini lebig baik lagi. Sehingga biasa melihat perbedaan."

Hoe kan Internet dan helpen in het ontwikkelen van het Indonesische volk, volgens u (zoals u al eens eerder heeft verteld tijdens onze ontmoeting vóór het Q-Net)?

Sebagaian bangsa kita petani dan nelayan [vissers], mayoritas. Tetapi petani dan nelayan tidak menikmati hasilnya. Yang menikmati itu perantaranya [=tussenpersonen, "middlemen"]. semua itu. [].. Dengan dibuka Internet berarti rantai [=ketenen] perdagangan bisa putus. Mereka bisa berdagang langsung, atau anak mereka bisa berdagang langsung, karna mereka mengenal Internet itu. Sehingga bangsa ini bisa lebih maju tanpa bisa dibodohin ama orang perantar perdagangan: bermain dengan harga dengan apa sih ‘tu. [].

Ah, oude banden verbreken...

Ya jaringan yang sudah lama. Yang sudah budaya kekuatan-2 di luar. Kekuatan di permerintaan. Untuk mengendalikan petani-2 atau nelayan-2, yang kelas bahwa, ‘gitu. Sehingga mereka bisa menikmati kidup yang lebih baik, ‘gitu.

Ini rencana dasarnya, ‘gitu ya. Waktu depan ya, karna Universitas Terbuka ada di seluruh Indonesia. Di 27 [!] propinsi, plus di negara-2 lain, seperti di Malaysia, Amerika ada. Jadi setiap di DepLu, perwak...diplo.., Indonesia di luar negeri itu ada ada mahasiswa-2 UT, sehingga kita bisa berkommunikasi dengan mereka, sehingga bisa lebih mudah lagi.

Dus de onderste laag kan vooruitkomen doordat oude banden verbroken worden?

Ya, budaya lama mulai disingkirkan [=opzijzetten] dengan budaya baru. Internet tetapi dengan tidak melupa budaya-2an ada tetap ada, ‘gitu lho. Sehingga hal ini, .... Membuat mereka terbuka bahwa bangsa ini seberinya sangat luas, ‘gitu. Dan sangat majemuk [=samengesteld]. Terus nilai-2nya itu, ada nilai tinggi dan ada yang nilai rendah. Jadi mana harus menikmati, mana harus tidak menikmati bisa terlihat dengan terbuka.

Wat is die "budayan tua" waar u het net over had, "tradisi"?

Ya, bukan bukan tradisi. Ya, sebut tradisi, juga tradisi. Tetapi ini tradisi yang menyakitkan lapis bahwa. []. Dia membuat jalut mafia di antar perantaran ini, karna mereka berkumpul, mereka akan bikin sepakatan [=akkoord] harga. [tape afgelopen].. Budaya yang ada seperti ini akan tenggelam [=zinken, opgaan] dengan budaya baru yang digantikan oleh si Internet mengetahui bahwa jumlah pasuk [=troep] di Jakarta sudah cukup, jumlah di sini murah. Sehingga dia bisa pindah pengirimanya ke daerah-2 yang berkurung, karna ada informasi-2 yang diberikan oleh Internet.

Er is dus een relatie tussen vrije informatie en kebudayaan baru?

Akan terbentuk kebudayaan baru segera dapat informasi bebas, ‘gitu ya.

Anda tidak khawatir bahwa yang anda menyebutkan kebudayaan baru, itu tidak akan menghancurkan tradisi?

Sudah dibuktikan di negara ini: sampai sekarang Bali belum berubah budayanya. Masih ada. Kedua: Irian Jaya. Masih pakai koteka, belum ada baju. Masik ada ‘gitu. Jadi sebenar bangsa ini tidak usah khawatir. Tapi ada yang berubah pasti di kota-2 besar aja, seperti Jakarta. Karna di sini bukan dominan lagi sebuah suku, suku Betawi, ya? Maar in plaatsen zoals Bali, die geen economische centra zijn, maar Culturele centra, niet. In grote steden mengen de bevolkingsgroepen [suku] zich en brengen ieder hun eigen cultuur mee. Er zijn nog niet veel grote steden in Indonesië.

Jadi menurut anda kebudayan baru dan tradisi bisa teman?

Ja, dat kan. De nieuwe cultuur moet accepteren dat we deel zijn van een masyarakat dunia. Religie moet dit echter wel kunnen incorporeren..[vaag verhaal]..

Velen denken dat er een wereldcultuur gaat ontstaan, een gaya hidup dunia.Wat denkt u?

Dit kan niet tegengehouden worden. Als iemand achter de computer zit zal die voelen dat hij/zij met de wereld aan het praten is: "mereka merasa bergaul dengan dunia". Maar dat gevoel van een wereldcultuur zal alleen in woorden besloten liggen, wanneer mensen online zijn: "hanya budaya baru di dalam berhubungan kata-2". Taal wordt gesynchroniseerd online, maar zodra er fysiek contact is, nabijheid, zal er toch weer vanuit de eigen cultuur gehandeld worden.

Dus alleen via Internet, niet in real life?

Di kehidupan real hanya sedikit saja mereka berubah. Karna mereka lihat berbedah itu lebih indah. Het behoud van de eigen cultuur is geen schande (aib) in de echte wereld.

Denkt u niet dat dit op de lange termijn gaat veranderen, misschien al te zien in voorbeelden als McDonalds en Coca-Cola?

Dat zou kunnen, maar slechts in bepaalde sectoren van de cultuur. De wortels van de eigen cultuur (akar budaya) zullen niet veranderen. Dat hangt samen met economische factoren en de omgeving. Hier is het gewoon makkelijker om rijst te verbouwen. Cultuur is gevestigd in dit soort basiszaken. Kebudayaan beras vs. kebudayaan gandung.

De manier van communiceren verandert. Vroeger krasten we in steen, vervolgens leerden we inkt kennen en papier. Jadi alat-2 berhubungan semakin canggih, sehingga semakin mudah kommunikasi. Jadi kommunikasinya tidak terhambat, sehingga dunia itu menjadi kecil. Dan manusia akan cari jajahan lagi. Seperti sekarang ke bulan.[]Keingingan tahu manusia itu...Bukan bumi lagi daerah kommunikasi. Een voorbeeld is de Mir van Rusland. Je kunt er wel leven, maar mensen willen dat gewoon niet. Dus veranderen zijn niet secara total. Malah menambah wawasan budaya, ya. Wacana budayanya tetap tambah.

De media in Indonesia staan vol met de kreet e-commerce. Er lijkt een soort gevoel te zijn dat e-commerce Indonesia de toekomst in gaat duwen, Wat is uw mening?

E-commerce gaat de kebudayan calon [=tussenpersoon, pooier] veranderen, omdat er direct van B to B [business to business] gedeald kan worden. Dus e-commerce helpt heel erg in het veranderen van de pola lama die ontwikkeling van dit land remt. E-commerce zou best wel kunnen aanslaan in dit land, want kebiasaan sosial masyarakat itu lebih senang berhubungan langsung daripada diperantarakan.

Maar handel van business direct naar consument is alleen nog maar in Amerika redelijk aan het ontwikkelen...

Indonesia is een eilandenrijk, en de infrastructuur is nog niet zover ontwikkeld. E-commerce zal ontwikkelen op het gebied van evenwichtige allocatie en distributie van supply. E-commerce zoals in Amerika zal niet zo snel gebeuren, want tetap ada kelompok-2 yang megang [=vasthouden].

Vooral nodig is vertrouwen in de producent..

Dat is in Indonesia nog een beetje vertraagd, want er is nog angst voor elektronik. Bagi mereka elektronik tidak secara real dia lihat, tapi hanya di kepala.Er wordt nog teveel behoudend (mathematis) gedacht in dit land: hoe weet ik zeker of die produkten echt geleverd gaan worden? Als producenten succes willen hebben in dit land zullen ze samen moeten werken met mensen die al verstand hebben van Internet. Via hen moet het vertrouwen vergroot worden.

Denkt u dat e-commerce snel een succes gaat worden?

Alleen als er samengewerkt wordt met lokale mensen die Internet begrijpen. Zij zullen het algemene vertrouwen onder de rest van de bevolking in Internet moeten vergroten. Investeerders uit het buitenland hebben affiliates nodig.

Hier is het aandeel nog klein, in tegenstelling tot Amerika dat een voorsprong heeft op het gebied van e-commerce.

Dat komt omdat ze in Amerika al undang-2an yang jelas hebben. Hier wordt nog geaarzeld met de wetgeving. Dat zorgt voor vele onzekerheden: waar moet je zijn als je klachten hebt? Internet ontwikkeld zich zo snel, als we drie, vier maanden wachten: kita sudah tinggal jauh. Bovendien wordt Internet in Amerika gemonitord van regeringswege. Kepercayaan ngak timbul karan belum ada synchronisasi hukum itu.

Dat vergt dus synchronisatie op wereldniveau...?

Dat moet hier inderdaad veranderd worden.

Maar zullen de regeringen zo niet hun macht verliezen?

De regering heeft geen kekuasan, maar administratif. Kalau semua banyak sudah mengenal Internet, mau ngak mau dengan terpaksa pemirintah harus mengurangi kekuasan, jadi pemerintah hanya administratif.

Wat in Indonesia misschien nog een probleem gaat vormen is dat veel mensen hier nog geen toegang hebben tot Internet. Hoe kan dat overkomen worden?

Dat is precies waar KBI voor wil gaan zorgen. In Jakarta zijn eral veelWarNet’s, dus Jakarta zal leiden [memimpin] in het toegankelijk maken van Internet. We willen de UT mensen kennis laten nemen van Internet, zodat zij verder gaan in die business. Zelf misschien een WarNet opzetten. Ook hopen we van ontwikkelde landen oude computers te krijgen als ze daar al van systeem veranderd zijn. Hopelijk ontstaan er weeldwijde verbanden [rantai antar dunia] om Internet over de gehele wereld te laten aanslaan.

Een voorwaarde is dus het voorzien in materiële voorzieningen. Maar hoe zit het met een verandering in denkwijze [pola berpikir]? Mungkin itu yang dibutuh, semacam pola berpikir baru. Hoe denkt u erover?

Die nieuwe pola berpikir zou hier kunnen ontstaan. In Indonesia is het zo dat nabije vrienden meer vertrouwd worden dan vreemden. Wij van de UT willen het zo aan onze vrienden leren. Wanneer buitenlanders [orang asing] komen met miljoenen investeringen... Tsja, misschien worden we wel bedrogen, denken veel mensen.

Dus er is een lokaal voorbeeld nodig?

Ja. Ik neem mensen mee, onderwijs ze in het Indonesisch, zodat ze weten: ‘o ya, memang Internet dibutuhkan’. De investeringskosten zijn laag: join saja. Hier in Indonesia is het zo dat voorbeelden van nabije vrienden nodig zijn om mensen kennis te laten nemen van iets nieuws als Internet. Wij kennen de cultuur van ons eigen volk. Mungkin di Amerika individu-2 bisa terjadi, tapi di sini tidak bisa: harus dengan kelompok.

[]...[]...Vooral om de dessa kennis te laten nemen van Internet is een eigen voorbeeld nodig.

Binnenkort wordt de AFTA van kracht. Denkt u dat indonesia alle ontwikkelingen kan volgen op het gebied van informatie handel?

Afhankelijk van het ontstaan van groepen Internetgebruikers, zoals de mijne. Als dat niet gebeurd, zullen velen hier zich tegen de vrije wereldmarkt verzetten, uit angst te worden bedrogen, omdat ze niet weten hoeveel produkten waard zijn op de wereldmarkt. Misschien zullen zij wel weer opnieuw eigen lokale groepen gaan vormen, waarbij vreemde goederen niet binnengelaten worden, uit angst. Voor het idee van open markten is het nodig dat velen toegang hebben tot Internet als informatiebron. Als de wereldbevolking vrije handel wil, moeten er ook nilai sosial zijn die worden uitgedragen.

Wat bedoelt u daarmee?

Biaya-2 sosial, misalnya seperti pendidikan-2 mereka untuk marketing pendidikan. Ze zullen niet alleen winst moeten proberen te halen, maar ook moeten investeren in onderwijs om hun verwachte benefit te kunnen bereiken. [].. Als er niets gebeurd, zou er een deadlock kunnen ontstaan, waarbij het volk geen vertrouwen heeft in de regering.

Wat vindt u van de vrije wereldmarkt?

Ik vind het goed. Het geeft een nilai tambah. Maar voor de regering zou het wel eens een klap kunnen zijn wanneer ze geen inkomsten zullen krijgen uit heffingen en belastingen. De regering zal snel over Internet moeten leren, om evenwicht te ktijgen tussen de handel die er nu al gevoerd wordt en de wetten die hierover zouden moeten gaan.

In principe is vrije wereldhandel goed, want mensen kunne nu rechtstreeks handel drijven in plaats van via Singapore. Voor een land als Singapore dat leeft van de tussenhandel kan het gvaarlijk zijn.

In Indonesia is de meeste handel gebaseerd op natuurlijke hulpbronnen. Maar het meest winstgevend is de high-tech sector, die in Indonesia echter niet zo ontwikkeld is.

Habibie heeft vroeger veel geïnvesteerd in high-tech. Degenen die zeggen dat dit nooit iets opgeleverd heeft zijn kortzichtig. We zijn op zijn minst niet achtergebleven [?]. Wij kunnen onze gratis natuurlijke hulpbronnen exploiteren. De zee en het land.

Dus zegt u dat het beter is dat Indoneisa zijn natuurlijke hulpbronnen exploiteert?

High-tech moet niet vergeten worden, maar we zouden de nadruk moeten leggen op onze natuurlijke hulpbronnen.

Weet u wat het regeringsstandpunt en –beleid is?

De regering besteed wel aandacht aan de high-tech sector, maar het is niet dominant. Maar wat nu gedaan wordt is het zoeken naar een manier om de oude banden van tussenpersonen [calon-2 atau perantaran-2 berdagang] te verbreken. Op die manier hopen ze de ontwikkeling van deze sectoren (landbouw en visserij) te stimuleren. Gus Dur is nu ook aan het snijden in departementen die zijn plannen voor kekuasan rakyat in de war kunnen schoppen. []... Maar aan de ontwikkeling van het Internet doen ze weinig, daarom zal dat vanuit het volk zelf moeten worden gedaan.

Wat zijn uw toekomstplannen met het KBI?

Het ontwikkelingen van het volk, laten zien dat techniek niet duur hoeft te zijn, dat we elkaar moeten helpen [gotong royong]. Kalau rakyaknya maju, secara automatis yang mendidik juga ikut maju ke atas. Jadi tujuannya itu hanya membantu pemerintah mengembangkan bangsa. []...

[Kunt u de connectie van de KBI met UT nog een keer uitleggen?]

[]...Niet echt verbonden. Privé-initiatief van studenten aan de UT.

[]...

Ik doe het voor het volk, niet om er geld mee te verdienen. Ik wil eraan bijdragen dat het volk niet mengorbankan wordt, maar vooruitgaat.

Hoe promoot u de organisatie en die website?

Via mond-tot-mond reclame. Er zijn veel vrienden die overal werken, op het miniisterie van Buitenlandse Zaken, etc.

[]... Naast studenten van het UT willlen we later ook het volk gaan trainen. Er hebben zich al drie mensen uit het gewone volk ingeschreven.

[].. Zodra mensen Internet snappen, moeten zij weer verder helpen met het onderwijzen.

[]... Er zijn ook plannen om zelf een WarNet te beginnen.

[]... Strals willen we naast onderwijs gaan toeveoegen. De kern blijft wel onderwijs, maar we willen proberen ook business ernaast gaan doen, om de kosten te drukken. [] Handel, recht, onderwijs, sociale dingen, organisatie. Dit alles kan als concreet ding, als hardware, in de dunia real verhuizen naar het web.

Wat wilt u dan gaan handelen via Internet?

Souvenirs, bijvoorbeeld Indonesische schilderijen. Wat er hier maar goedkoop is, en elders duur.

[]... Promoot ons idee maar bij bedrijven en instellingen in Nederland. Over drie weken wordt onze website opgeleukt.